Afgelopen week kreeg ik een telefoontje van Freddy uit Stadspolder. Zijn energierekening was opgelopen naar €420 per maand, en hij snapte niet waarom. Na een inspectie bleek zijn oude douche-installatie meer dan 15 liter per minuut te verbruiken, bijna het dubbele van wat modern sanitair gebruikt. Binnen twee uur had ik drukonafhankelijke volumestroombegrenzers geplaatst en zijn waterverbruik gehalveerd. Dat scheelt hem nu zo’n €850 per jaar.
Dit soort situaties kom ik steeds vaker tegen in Dordrecht. Met energieprijzen die sinds 2022 met 250% gestegen zijn, wordt waterbesparing geen hobby meer maar noodzaak. En het mooie is: met de juiste aanpassingen verdien je de investering vaak binnen twee jaar terug.
Waarom waterverbruik nu echt een probleem is
De gemiddelde Nederlander gebruikt 129 liter water per dag. Klinkt misschien niet veel, maar voor een gezin van vier personen is dat 188.000 liter per jaar. Bij de huidige waterprijzen praat je al snel over €600-800 jaarlijks, en dan hebben we het nog niet eens over de energie om dat water te verwarmen.
In wijken zoals Crabbehof zie ik vaak het grootste potentieel. Die naoorlogse rijtjeshuizen en flats uit de jaren ’60 en ’70 hebben meestal nog originele installaties met koperen leidingen en oude mengkranen. Niets mis mee voor de waterkwaliteit, maar qua efficiency zijn ze dramatisch. Een standaard douchekop uit die periode verbruikt gemakkelijk 12-15 liter per minuut, terwijl moderne varianten met 6-7 liter per minuut prima functioneren.
Trouwens, wat veel mensen niet weten: 41% van je waterverbruik gaat naar douchen, 29% naar het toilet. Daar zitten dus je grootste besparingsmogelijkheden. Als Eco vriendelijke loodgieter waterbesparing Dordrecht focus ik me altijd eerst op die twee punten voordat we naar complexere oplossingen kijken.
Snelle besparingen die meteen effect hebben
Laten we beginnen met de makkelijke dingen. Een spaardouchekop kost tussen de €20 en €65 en levert direct resultaat. Maar let op: niet elke goedkope variant werkt goed. Ik zie regelmatig dat mensen teleurgesteld zijn omdat hun €15 douchekop na drie maanden al minder presteert of zelfs verstopt raakt door kalkafzetting. In Dordrecht hebben we gemiddeld een waterhardheid van 8-14°dH, dus kies voor een model met kalkfilter.
Beter nog zijn drukonafhankelijke volumestroombegrenzers. Die kosten weliswaar €30-300, maar ze zijn gecertificeerd volgens BRL-K635 en gaan 10-15 jaar mee. Het verschil zit hem in de werking: een goedkope spaardouchekop bespaart alleen bij normale waterdruk, maar bij hogere druk (zoals in veel flats in Crabbehof) stijgt het verbruik alsnog. Een volumestroombegrenzer houdt het debiet constant op bijvoorbeeld 7 liter per minuut, ongeacht de druk.
Voor toiletten is de oplossing nog simpeler. Moderne dualspoeling-systemen gebruiken 3 liter voor kleine beurten en 6 liter voor grote, tegenover de 9-12 liter van oudere systemen. Bij gemiddeld 5 toiletbezoeken per dag per persoon scheelt dat al snel 30 liter per dag per persoon. Voor een gezin van vier betekent dat 43.800 liter besparing per jaar.
Thermostatische kranen die zichzelf terugverdienen
Roel uit de 19e-Eeuwse Schil belde me vorige maand omdat zijn gasfactuur door het dak ging. Bij inspectie zag ik dat hij elke keer dat hij zijn handen waste eerst een halve minuut stond te friemelen met de mengkraan om de juiste temperatuur te vinden. Dat is niet alleen irritant, maar ook duur: je spoelt letterlijk warm water door de afvoer terwijl je wacht.
Een thermostatische kraan lost dat op. Je stelt één keer je gewenste temperatuur in (meestal 38°C), en daarna komt het water direct op temperatuur. Kostprijs: €139-179, en je bespaart gemakkelijk 15% op je warmwaterverbruik. Dat is tussen de €120-180 per jaar voor een gemiddeld gezin, dus de investering is binnen een jaar terugverdiend.
En dan hebben we het nog niet eens gehad over het comfort. Geen verrassing meer als iemand elders in huis de kraan opendraait en jij onder de douche ineens kokend water of ijskoud water krijgt. De thermostaat regelt dat automatisch.
Grotere investeringen met serieuze impact
Nu komen we bij de installaties die echt verschil maken. Een douche-WTW (warmte terugwin) systeem vangt de warmte op van het afvoerwater en gebruikt die om het koude aanvoerwater voor te verwarmen. Klinkt ingewikkeld, maar het principe is simpel: warm water dat de afvoer in gaat, warmt via een warmtewisselaar het koude water op dat naar je douche gaat.
De cijfers zijn indrukwekkend. Een verticaal douche-WTW systeem kost €500-1.500 en bespaart tot 50% van de energie die je anders kwijt bent aan douchen. Voor een gezin dat jaarlijks €800 uitgeeft aan warm water betekent dat €400 besparing per jaar. Terugverdientijd: 2-4 jaar, en daarna 15-20 jaar lang voordeel. Deze systemen voldoen aan NEN 1006 en zijn dus gewoon toegestaan in Nederlandse woningen.
Ik installeer ze vooral in nieuwere woningen in Stadspolder, waar de moderne PVC/PE leidingen en PE-X binneninstallaties ideaal zijn voor dit soort systemen. De optimale drukwaarden in die wijk maken de installatie ook een stuk eenvoudiger dan in oudere panden waar je eerst vaak de waterdruk moet stabiliseren.
Warmtepompboilers: de game-changer
Als je echt serieus bent over energiebesparing, dan is een warmtepompboiler de beste investering. In plaats van water direct te verwarmen met gas of elektriciteit, haalt een warmtepompboiler warmte uit de omgevingslucht. Dat klinkt misschien als magie, maar het werkt volgens hetzelfde principe als je koelkast, alleen andersom.
De aanschafprijs ligt tussen €2.000 en €3.500, maar daar staat tegenover dat je tot 70% bespaart op je warmwaterkosten. Voor een gemiddeld gezin betekent dat €560 besparing per jaar. En dan komt het mooie: er zijn ISDE-subsidies beschikbaar tot €2.350 voor warmtepompsystemen. Dat betekent dat je netto investering vaak maar €500-1.000 is, met een terugverdientijd van nog geen twee jaar.
Oscar uit Industriegebied Staart liet er vorige maand een installeren in zijn bedrijfspand. Hij was eerst sceptisch over de investering, maar na twee maanden zag hij zijn energierekening al met 60% dalen. Nu adviseert hij al zijn zakenrelaties om hetzelfde te doen. Bel gerust 085 019 74 46 als je wilt weten of een warmtepompboiler voor jouw situatie geschikt is.
Grijswater hergebruik: de toekomst is nu
Volgens mij is grijswater hergebruik de volgende stap in duurzaam watergebruik. Het idee is simpel: water van douche, bad en wastafel (grijswater) wordt gefilterd en hergebruikt voor je toilet en wasmachine. Je bespaart daarmee tot 50% van je totale waterverbruik.
De kostprijs ligt tussen €3.750 en €6.650, afhankelijk van de grootte van je systeem en de complexiteit van de installatie. Dat is niet niks, maar je bespaart wel 60.000-80.000 liter water per jaar voor een gemiddeld gezin. Bij de huidige waterprijzen praat je over €180-240 besparing per jaar, met een terugverdientijd van ongeveer 20 jaar.
Nu denk je misschien: 20 jaar is wel erg lang. Maar bedenk dat deze systemen 15-20 jaar meegaan en voldoen aan NEN-EN 16941. Plus, waterprijzen stijgen alleen maar. En je huis wordt aantoonbaar duurzamer, wat de verkoopwaarde verhoogt. In een wijk als Stadspolder, waar het gemiddelde WOZ-niveau €331.000 is, kan zo’n duurzame installatie je huis €5.000-10.000 meer waard maken.
IoT en slimme monitoring
Moderne technologie maakt waterbesparing ook een stuk makkelijker. IoT watermeters kosten €200-500 en geven je realtime inzicht in je waterverbruik via een app. Je ziet precies wanneer je het meeste water gebruikt en waar je kunt besparen. En belangrijker nog: je krijgt direct een melding bij ongebruikelijk hoog verbruik, wat vaak wijst op een lekkage.
Ik zie regelmatig dat mensen maandenlang een druppelende kraan hebben zonder het te merken. Dat lijkt onschuldig, maar 30 liter per dag betekent 10.950 liter per jaar, goed voor €100+ extra kosten. Met een slimme watermeter had je dat binnen een dag gespot en voor €50-80 laten repareren.
Subsidies en regelgeving die je moet kennen
Laten we eerlijk zijn: eco-vriendelijke installaties kosten geld. Maar de overheid helpt een handje. Voor 2024/2025 zijn er verschillende regelingen:
- ISDE warmtepomp: €1.250 basis + €225 per kW + €200 bonus voor A+++ modellen
- Waterbesparend sanitair: Lokale subsidies tot €500 per woning (check je gemeente)
- EIA-aftrek: 45% investeringsaftrek voor bedrijven
- Gemeentelijke regelingen: €50-200 per maatregel, afhankelijk van je woonplaats
Belangrijk: subsidieaanvragen doe je het beste in maart-april, wanneer de budgetten het hoogst zijn. Later in het jaar raken veel regelingen uitgeput. En alle installaties moeten voldoen aan het Bouwbesluit 2025 en relevante NEN-normen zoals NEN 1006+A1:2018 voor leidingwaterinstallaties.
Voor grotere installaties zoals grijswater systemen heb je een melding bij het waterbedrijf nodig. Warmtepompen boven 70kW vereisen een omgevingsvergunning. Klinkt bureaucratisch, maar ik regel dat soort zaken standaard voor mijn klanten. Het scheelt je een hoop gedoe.
Waarom doe-het-zelf niet altijd slim is
Ik snap de verleiding. YouTube tutorials maken alles makkelijk lijken, en je bespaart de arbeidskosten. Maar bij waterbesparende installaties kan een verkeerde montage je duurder komen te staan dan je bespaart.
Neem volumestroombegrenzers. Die werken alleen goed als ze op de juiste druk worden ingesteld. Te laag, en je douche wordt een zielig straaltje. Te hoog, en je bespaart geen druppel. Een professional meet eerst je waterdruk en stelt het systeem daarop af. Dat verschil alleen al betekent 40% meer of minder efficiëntie.
En dan hebben we het nog niet over NEN 1006 compliance gehad. Als je installatie daar niet aan voldoet en er gaat iets mis, dan dekt je verzekering mogelijk niet. Plus, het waterbedrijf kan boetes opleggen bij niet-conforme installaties. Een gecertificeerde installatie door een professional kost misschien €500 meer, maar levert €800 per jaar besparing op en 10 jaar garantie.
Praktische planning voor Dordrecht
Timing is belangrijk. September en oktober zijn ideale maanden voor installaties, omdat je dan klaar bent voor het winterseizoen wanneer je waterverbruik (en vooral warm waterverbruik) piekt. In juni-augustus zijn de installatiekosten vaak 20% lager door lagere vraag, maar dan loop je het risico dat je de eerste koude maanden nog met je oude, inefficiënte systeem zit.
Voor Dordrecht specifiek: let op de vorstbeveiliging. We zitten in klimaatzone III met temperaturen tot -15°C. Buitenleidingen en systemen in onverwarmde ruimtes hebben extra isolatie nodig. In Crabbehof zie ik regelmatig problemen met bevriezing in bergingen en kruipruimtes van flatgebouwen. Preventie kost €50-100, reparatie na vorstschade al snel €500-1.000.
En denk aan de grondwaterstand. Dordrecht ligt op het Eiland van Dordrecht, ontstaan door de Sint-Elisabethsvloed van 1421. Onze grondwaterstand varieert tussen 0,5 en 2,5 meter NAP. Dat beïnvloedt de plaatsing van bijvoorbeeld grijswater systemen en drainage. Een professional houdt daar rekening mee, een YouTube tutorial niet.
Wat levert het je nu echt op?
Laten we het concreet maken met een rekenvoorbeeld voor een gemiddeld gezin van vier personen in Dordrecht:
Huidige situatie:
Waterverbruik: 188.000 liter/jaar (€600)
Warm water energie: €800/jaar
Totaal: €1.400/jaar
Na eco-vriendelijke aanpassingen:
Spaardouchekoppen + volumestroombegrenzers: -30% water, -40% energie warm water
Dualspoeling toilet: -25% waterverbruik toilet
Thermostatische kranen: -15% warm waterverbruik
Douche-WTW: -50% energie douche
Nieuwe situatie:
Waterverbruik: 130.000 liter/jaar (€415)
Warm water energie: €350/jaar
Totaal: €765/jaar
Besparing: €635/jaar
Totale investering voor deze aanpassingen: ongeveer €1.200-1.800 (na subsidies). Terugverdientijd: 2-3 jaar. Daarna 15-20 jaar lang jaarlijks €635 voordeel. Over 20 jaar praat je over €12.700 besparing, en dan hebben we inflatie en toekomstige prijsstijgingen nog niet eens meegenomen.
Mijn advies voor Dordrecht huiseigenaren
Begin klein en bouw op. Een spaardouchekop en volumestroombegrenzer installeer je in een uur en levert direct resultaat. Daarna kun je kijken naar thermostatische kranen en dualspoeling toiletten. Spaar ondertussen voor de grote stappen zoals een douche-WTW of warmtepompboiler, en plan die voor maart-april wanneer subsidies beschikbaar zijn.
En vergeet het onderhoud niet. Zelfs de beste waterbesparende installaties presteren minder als ze vol kalk zitten. In Dordrecht adviseer ik jaarlijkse controle van je douchekoppen en kranen, en om de twee jaar een grondige reiniging van je warmtepompboiler. Dat kost €75-150 maar voorkomt dat je efficiëntie met 20-30% daalt.
Heb je vragen over wat voor jouw specifieke situatie het beste werkt? Of wil je een offerte voor waterbesparende installaties? Bel me op 085 019 74 46 of check mrloodgieterdordrecht.nl. Ik kom graag langs voor een gratis inspectie en persoonlijk advies. Want waterbesparing begint met weten waar je staat, en daar help ik je graag bij.
